Een groene preek?

De gereformeerde theologie spreekt over de rechtvaardiging van de goddeloze. Maar ook over de redding van de geschonden schepping? Gaat de levensheiliging over vroom praten of ook over vroom doen? Heeft de Heilige Geest ook met onze afvalscheiding te maken?

Dit zijn enkele vragen die op de achtergrond meespelende bij de preekvoorbereiding. Deze zondag stond voor de avonddiienst een 'themadienst' op de planning. Nu moet je vanuit een thema dus een tekst gaan 'zoeken' in de trant van: wat zegt de Bijbel over... Een risicovolle onderneming, omdat je de Bijbel heel goed kan laten 'buikspreken'. Het is maar welke teksten je bij het thema kiest.

Een aanvullend probleem is dan nog: welk thema moet/mag er nu centraal staan? Dat kun je als kerkenraad of met een commissie vaststellen. Zo is er hier in de gemeente wel een lijstje met mogelijke thema's. Tegelijk zoeken we als predikanten ergens de aansluiting bij de leerdiensten uit de catechismus. Aangezien we daarmee net 'het gebod' hebben behandeld en we gaan beginnen met 'het gebed' (waar over enkele weken een themadienst over gebed en genezing aan verbonden zal worden) zocht ik naar een verbinding. Het geloofd dat geleefd wordt...

Voor de afgelopen diensten rond het Avondmaal stond Jakobus centraal met zijn nadruk op horen én doen. Maar ook zijn waarschuwing tegen begeerte is duidelijk in zijn brief aanwezig. Al denkend op dit spoor kwam ik op de gedachten: 'mag het ietsje minder', over onze zelfbeperking met het oog op onze consumptie.

Toen ik daarover nadacht vond ik het een erg sterk moralistisch thema. Dat wil ik zo eigenlijk niet. Is de eredienst dan nog dienst der verzoening? Het is mijn verlangen om twee dingen te verbinden in de komende verkondiging. 1) Nadruk op ons milieu-verantwoord handelen iets vanuit de Schrift beluisteren. 2) Het verzoenend werk van Jezus Christus betreft ook de vernieuwing van de aarde.

Deze twee lijnen brachten mij bij Psalm 104. Een prachtige psalm over de schepping. Historisch-kritisch is deze psalm verbonden met Echnatons zonnehyme op Aton. Een verbinding die aantoont dat de mensheid van oudsher al besef heeft gehad van de kracht en schoonheid van de natuur. Helaas is het getuigenis van de Gods van Israël als Schepper van hemel en aarde in allerlei kanten omgebogen naar andere goden, zoals in die hyme naar de zon als godheid.

Voor ons is het belang van God als Schepper indrukwekkend. In de Nederlandse Geloofsbelijdenis Art. 2 worden er mooie dingen gezegd over het kennen van God door de natuur én door de Schriftuur.

In de preek richt in mij op Psalm 104 als lied over de Schepper én over het schepsel. De Psalm bezingt de schepping, maar ook hoe de Heere nog altijd voor deze schepping zorgt, bijvoorbeeld hoe Hij de planten laat groeien en de dieren voed. Scherp vind ik het laatste vers van deze psalm. De goddelozen en zondaren zullen van de aarde verdwijnen. Ik lees hier een verwijzing naar de nieuwe hemel en de nieuwe aarde. Het verzoeningswerk van Jezus Christus heeft ook alles met de aarde te maken. De aarde, die nu nog zucht als in barensnood, zoals Paulus zegt, die aarde zal ook van haar last verlicht worden. Straks zullen leeuw en lam weer samen spelen! Halleluja!